Zorgverzekering en solidariteit: De ziekste schouders dragen de zwaarste lasten

In Nederland geldt de stelling “De sterkste schouders dragen de zwaarste lasten”. Je ziet dit in veel zaken zoals het progressief belastingstelsel , toeslagen voor minima en indirect in bijvoorbeeld wegenbelasting. Maar hoe solidair is het huidige zorgverzekeringsstelsel en hoe ziet de toekomst eruit? Kort gezegd: Niet solidair en het wordt alleen maar erger.

Het eigen risico


We beginnen met de zorgverzekering en met name het eigen risico. Eigen risico op een zorgverzekering is eigenlijk een raar iets. Risico impliceert een keuze of actie die men maakt, maar niemand in Nederland kiest ervoor om ziek te worden. Het is nog erger. Het eigen risico is ingevoerd om te zorgen dat mensen niet onnodig gebruik maken van de zorg, maar… de huisarts valt buiten het eigen risico. Waarmee heel dit argument een non-argument is geworden, immers mensen die onnodig gebruik maken van de zorg die worden door de huisarts gewoon naar huis gestuurd. Wanneer begint het eigen risico te werken? Als iemand echt zorg nodig heeft. Als medicijnen worden voorgeschreven, bloedonderzoek wordt gedaan of een scan wordt gemaakt.

Een gemiddelde basisverzekering kost € 95,- per maand. Maar als je ziek wordt of chronisch ziek bent, betaal je dus al met het eigen risico meegenomen gemiddeld € 126,25 per maand. Maar dit is niet alles, je hebt namelijk de mogelijkheid om vrijwillig eigen risico te nemen tegenover een premiekorting. Dit is interessant voor de gezonde man/vrouw, maar eigenlijk heel oneerlijk. De gezonde man/vrouw zou sowieso geen gebruik maken van de zorg, waarmee de totale zorgkosten in Nederland dus gelijk blijven. Als de gezonde persoon hier minder aan meebetaald, wie doet dat dan wel?

Iemand die geen zorgkosten verwacht kiest snel voor de goedkoopste basisverzekering, de verzekeraar maak toch niet zoveel uit. In dit geval is dat Anderzorg met een zorgpremie van €66,- per maand. Dit is bijna €30,- goedkoper dan de gemiddelde basisverzekering. Neem daarbij het eigen risico mee die een chronisch zieke ook moet betalen en hij/zij kan bijna het dubbele per maand betalen ten opzichte van een gezond persoon.

De collectiviteitskorting


Nog zo’n raar fenomeen in het Nederlandse zorgverzekeringsstelsel: de collectiviteitskorting. Als je lid bent van een bepaalde vereniging of werkt bij een bepaald bedrijf kan je, door afspraken tussen deze vereniging of bedrijf met een zorgverzekeraar, korting krijgen op je zorgpremie. Maar wat heeft dit met zorgkosten en zorgverlening te maken? Helemaal niets! De zorgkosten blijven hetzelfde alleen voor een bepaalde groep mensen gaat de premie omlaag ten koste van de rest. Daarnaast zie je dat de collectiviteiten gekoppeld aan een groep mensen gericht is op juist de gezondere mensen, bijvoorbeeld studentencollectief of een jongerenverzekering. Er is niet zoiets als de chronisch zieke collectief.

De aanvullende verzekering


De vergoedingen voor de basisverzekering liggen wettelijk vast. Voor de zorg die niet onder de basisverzekering valt, bepaalt de verzekeraar zelf de hoogte van de vergoeding. Heb je als (chronisch) zieke zorg nodig die niet in de basisverzekering zit? Dan mag je het of zelf betalen of deels zelf betalen via het afsluiten van een aanvullende verzekering. Hoe meer zorg je nodig hebt, hoe duurder het aanvullend pakket wordt. Maar wacht: een heel aantal zorgverzekeraars hebben op hun top pakketten een medische selectie. Deze pakketten, die al niet misselijk zijn in premie (vaak meer dan €40,- per maand), zijn dus niet toegankelijk voor mensen die het meest nodig hebben. Deze mensen hebben dan nog twee keuzes of het resterende deel zelf betalen of een tweede aanvullende verzekering bij een andere zorgverzekeraar afsluiten (uiteraard met toeslag, als het al überhaupt wordt aangeboden).
Een beetje chronisch zieke kan al voor haar zorgverzekering met aanvullende verzekering en eigen risico gemiddeld per maand €150,- tot bijna €200,- kwijt zijn, daarbij nog niet eens meegeteld eventuele eigen bijdrage, niet vergoedde medicijnen/behandelingen etc. Zet dit langs een gezonde persoon die nog geen zeven tientjes hoeft te betalen en het is duidelijk dat in Nederland wat betreft de zorg inderdaad de ziekste schouders de zwaarste lasten dragen.

De toekomst


De toekomst voor de solidariteit van het zorgverzekeringstelsel ziet er niet rooskleurig uit. Wat nog niet bekend is, is het eigen risico voor 2016. Maar gezien de historie: 2009: € 155, 2010: € 165, 2011: € 170, 2012: € 220, 2013: € 350, 2014: € 360 en 2015: € 375 zal deze verder doorstijgen. Daarnaast verdwijnt de vrije artsen keuze. Vooral gezonde mensen, die geen waarde hechten aan contracten en keuze in zorgverleners kunnen nog minder betalen voor hun zorgverzekering.

Oplossing


De oplossing is niet makkelijk, immers de zorgkosten stijgen inderdaad (met een groter wordende groep ouderen en een kleinere groep werkenden). Maar de kern van het probleem ligt naar ons inzien niet bij deze stijgende zorgkosten maar bij de opzet en structuur van ons huidige zorgverzekeringsstelsel. Meer hierover in ons volgend stuk…
08-12-2014 | 15:07

Laat een reactie achter

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *